WIEDZA ARCHIWALNA

Gazeta Kurpiowska
W jednym z regionów Polski zamieszkuje ludność nie należąca do Słowian. Od wieków zamieszkuje ziemię Puszczy Zielonej i przyległe tereny. Jej mieszkańcami są Kurpiowie mało znani polskiej społeczności, pomimo tego są niezwykle ofiarnymi w służbie dla Rzeczpospolitej. Słyszymy o Kurpiach bardzo dużo wymyślonych historii i czas najwyższy żeby zmienić ten tor myślenia. KONTAKT: puszczaki@prusowie.pl
adminkurpiowie
Site Admin
Posty: 13
Rejestracja: ndz lut 14, 2021 11:45 am

WIEDZA ARCHIWALNA

Post autor: adminkurpiowie »

WIEDZA ARCHIWALNA
adminkurpiowie
Site Admin
Posty: 13
Rejestracja: ndz lut 14, 2021 11:45 am

Re: WIEDZA ARCHIWALNA

Post autor: adminkurpiowie »

Z puszczy Kurpiowskiej
Zapewne niejeden z was, kochani współczytelnicy, zna dobrze położenie naszej puszczy Kurpiowskiej, w której my na lotnych piaskach i torfach prowadzimy swe ubogie gospodarstwa. Te lotne piaski i torfy zaledwie takietakie żytko i kartofle nam rodzą, a co innych jarych , to mało siejemy, bo nieraz i plonów zupełnie nie zbieramy; gdy na wiosnę w czasie siewu deszczów niema, to nam one wcale nie powschodzą, a z wiatrami, które wtenczas, nasze piachy i torfy gdzieś w inną stronę ulatują. Kto ma trochę mierzwy do zasilania swych pól, to prędzej się spodziewa, że mu choć jaki-taki plon wyda żytko lub kartofle, choć tyle, że wystarczy na wyżywienie rodziny i utuczeniu jakiego wieprzaka, którego obraca na zapłacenie podatków i inne gospodarskie potrzeby; gdy jednak brak nawozu, to zupełnie marny będzie urodzaj. Paśniki letnie dla bydła również mamy liche, gdyż są tak błotne, że można na nich paść dopiero w czerwcu, a czasem aż w lipcu.

..................

Kurpie mówią dość czystą polszczyzną, lecz dziwnie wymawiają niektóre zgłoski i litery. Mówią na przykład: zamiast w-z (na zieki zieków amyn), mają zwyczaj wstawiania s i z tam, gdzie ich w czystej polszczyżnie niema. Używają oni również wyrazów, nam zupełnie niezrozumiałych, np. aśtych-prędko, nakci-rzeczywiście, ligat-leniuch, snyska-zamiast synowa, snacić-gniewać się i t. d.

...................

Które gminy wykonały budżety z nadwyżką.
Mimo ciężkich warunków ekonomicznych, mimo trudności w osiągnięciu preliminowanych wpływów podatkowych, na których jedynie opierają swe budżety samorządy gminne, niektóre gm. przy racjonalnej gospodarce i daleko posuniętej oszczędności potrafiły zamknąć rok budżetowy 1935/36 poważną nadwyżką.
I tak , gm. Gawrychy. aczkolwiek miała poważne wydatki na pobudowanie szkoły powszechnej w Kuziach, oraz Domu Ludowego im. Marszałka Piłsudskiego w Zbójnej, zamknęła budżet nadwyżką zł. 2 094. Drugą z kolei jest gmina Durlasy, która mimo pobudowania budynku zarządu gminnego osiągnęła nadwyżkę zł. 1 354,

....................

Wyrządziła duże szkody burza nad pow. ostrołęckim
Nad powiatem ostrołęckim przeszła burza z piorunami, wyrządzając wiele szkód. We wsi Popiołki gm. Gawrysi, piorun uderzył w dom Jana Samula i zabił znajdującego się w mieszkaniu 82-letniego Kowalczyka, oraz ciężko poraził 19-letnią Cz. Samul. Dom spłonął.
We wsi Kuzie gm Gawrysi w dom Elżbiety Podeszwy uderzył piorun. Porażeniu uległy dwie znajdujące się w domu córki Podeszwy Zofia lat 18 i Stefania lat 12. Dom i budynki gospodarskie spłonęły.
Na szosie Nowogród - Łyse wichura zwaliła kilka drzew na tor kolejki uszkadzając tor, oraz zerwała w kilku miejscach linie telefoniczne.
W lesie nadleśnictwa Nowogród, wichura powywracała i połamała wiele sosen, w niektórych zaś miejscowościach Gawrysi pozrywała dachy z domów i stodół, oraz wywróciła kilka budynków gospodarczych.
Przez wieś Kuzie gm. Gawrysi przeszedł grad wielkości włoskiego orzecha, wtrządzając znaczne szkody w zasiewach.

........................

Bo jakże pisać, że lud jest zły, przewrotny, podejrzliwy,nieużyty; tego powiedzieć nie można, tak nie jest. Lud kurpiowski w gruncie rzeczy jest uczciwy, a choć gorączka, ale urazy darowywa sobie z łatwością. Bieda jeno, że najdroższej perły nie posiada - to oświaty, bez której chodzimy jeszcze po omacku. Skutki ciemnoty tej są u nas zatrważające.
Oto przykład. W r. 1907-ym były u nas Misje. Księża zakazali pić wódki - no, i nikt jej już prawie na całych Kurpiach nie pije. Ale, że Misje te dały tylko zakaz, a nie oświatę, więc cóż się dzieje? Oto piją u nas na umór: piwo strugami się leje. Nasza parafia kadzidlańska liczy 8 000 dusz i oto do roku przepija piwa za 15tysięcy rubli. O ile też znam cztery gminy na Kurpiach - nasiadzką, dylewską, wachowską i myszyniecką - to nie pamiętam wypadku, ażeby który urzędnik gminny wybrany był bez piwa. Są wypadki, że taki kandydat na wójta i 500 rubli traci!... W jednej tylko gminie Wach. choć i tu piwo wyborcze działa, wójt, Jan Podbielski już 15 lat wójtuje uczciwie, jest światły i trzeżwy. Wybrany też został na sędziego - ciekawiśmy, czy zostanie zatwierdzony.

............................

Piotr Niedżwiecki z gub. Łomżyńskiej, pow. Ostrołęka, gmina Dylewo poszukiwany jest we ważnym interesie przez Rozalię Niedżwiecką. Ktoby o nim wiedział, lub on sam, niech pisze pod adresem: Rozalia Niedżwiedzka 89 Mulberry st., Worcester, Mass.

.............................

Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 czerwca 1931r. o zmianie nazw gmin miejskich Dylewo, Nasiadki i Wach w powiecie ostrołęckim, województwie białostockiem.
Niniejszym zmieniam nazwy następujących gmin w powiecie ostrołęckim, województwie białostockiem:
“Dylewo” na “Kadzidło”
“Nasiadło” na “Durlasy”
“Wach” na “Czarnia”

............................

Z Życia Zw. Mł. Ludowej w Zawadach gm. Czarnia, pow. ostrołęckiego.
Z inicjatywy członków Zw. Mł.Lud. z Zawad i Brodowych-Łąk odbyło się w dn. 24, 25 XIIr. ub. i 1 r. b. przedstawienie p. t. “Wśród nnocnej ciszy”..., “Muzeum starożytności” oraz wesoła pantomina, odegrana przez młodzież wyżej wymienionych wsi. Okolicznościowe przemówienie wygłosił oraz całem przedstawieniem kierował kol. Czesław Miaśkiewicz, naucz.miejsc. szkoły.
Dnia 26-XII r. ub. została odegrana przez członków miejscowego Koła Zw. Mł. Lud. komedyjka w trzech aktach p.t. “Babska polityka”. Reżyserował kol. Rejffowa, naucz. miejsc. szkoły. Przemówienie okolicznościowe wypowiedział kol. A. Kopeć, naucz. PSP w Zawadach.
Po przedstawieniu odbyła się zabawa taneczna, w której wzięli udział tylko członkowie Zw. Mł. Lud. pod opieką kol. M. Rejffowy, naucz. tut. szkoły.

..............................

Zły przykład. Z jednej parafii(mniejsza, Której) w Puszczy Kurpiowskiej piszą do nas: Obecną modą krótkich sukień, ni sięgających nawet kolan i nie okrywających ramion i piersi, bardzo zły przykład dają u nas panie nauczycielki nietylko młodzieży, ale i starszym. A jakież zgorszenie robią pomiędzy dziećmi, które uczą w takim ubraniu, a czasami nawet pończoch na nogi nie naciągając ! Dzieci te, zamiast otrzymywać od swych nauczycielek dobry przykład i naukę w duchu religijnym, codzień całymi godzinami patrzą na tak bezwstydnie ubraną kierowniczkę swoją, która powinna być dla nich w życiu drogowskazem.

...................................

Krawca chrześcijanina zaprasza do siebie na stałe mieszkanie wieś Bandysia (gmina Wach, poczta Myszyniec w powiecie ostrołęckim). Porozumieć się można z sołtysem wsi osobiście lub listownie.

...................................

Wjeżdżamy w boczną drogę. Konczy się las. Przed nami widać wioskę. Typową kurpiowską wieś w puszczy. Nazywa się Olszewka. Chaty tutaj stoją szczytami do drogi, mają ładne, ozdobne okiennice, Ulica wewsi ma blisko 40 metrów szerokości, a pośrodku ciągnie się las krzyżow i prymitywnie wykonanych z drzewa figurek św. Jana Nepomucena, patrona Kurpiów. Takie same zresztą figurki, piękne prymitywy, pełne wdzięku i prostoty, zdobią kaśde prawie skrzyżowanie dróg. Twórcami ich są bezimienni artyści, zawni bogorobami, których już jest cora mniej, a których doniedawna jeszcze było po paru w każdej wiosce.

..................................

We wsi uderza niezwykła liczba dzieci. Sześcioro, dziesięcioro w jednej chacie, to przeciętna cyfra. I tak we wszystkich wsiach. Ze statystyki wynika, iż Kurpie są naszym, najbardziej płodnym szczepem. Jest to problem, który zresztą łączy się ściśle z zagadnieniem gospodarczym tego kraju.

...................................

Gmina Gawrychy buduje szkiłę w Kuziach
Zarząd gm. Gawrychy, w konsekwentnej walce z analfabetyzmem, przystąpił do budowy 2-kl. szkoły powszechnej w Kuziach, dając na ten cel bezpłatnie robociznę i obróbkę szarwarkową. Ponadto Rada Gminy uchwaliła wyasygnować z budżetu kwotę zł. 8 tysięcy w 2 ratach. Czyni się starania, ażeby nowa szkoła mogła być oddaną do użytku z nowym rokiem szkolnym.
Podkreślić należy, że w budowli szkolnej światłe głowy radnych gminy przewidziły świetlicę dla Związku Strzeleckiego i organizacyj społecznych.

..................................

Olbrzymi pożar Puszczy Kurpiowskiej
Warszawa. 16.8. (Tel.wł.) W Puszczy Kurpiowskiej palą się olbrzymie torfowiska zwane “Karaska”, liczące kilkadziesiąt włók przestrzeni. Ogień szaleje już od kilku dni. Pali się torf głębokości kilku metrów, a las stojący na torfowisku również się poli i podsyca sobą płomienie. Dym zasłania całą okolicę. Torfowiska są własnością państwową. Straty ogromne. Ratunek utrudniony.
..............................
ODPOWIEDZ